ZADIE SMITH –The autograph man

Μέχρι τώρα έχω διαβάσει και τα τρία μυθιστορήματα της ZADIE SMITH. Το πρώτο ήταν μια ωραία έκπληξη από μία τόσο νέα συγγραφέα. Το White Teeth ήταν ένα φιλόδοξο μυθιστόρημα που έμπλεκε τις ιστορίες δύο οικογενειών του Λονδίνου και μαζί τους την ιστορία της μετανάστευσης στην Αγγλία του 20ου αιώνα. Άγγλοι, Ιταλίδες Μπαγκλαντεσιανοί, Ινδοί, Τζαμαϊκανοί, μικρά σπίτια, καυγάδες, έρωτες, διαζύγια, θρησκευτικός φανατισμός, αυτά θυμάμαι από το βιβλίο. Θυμάμαι το διάβαζα τον Ιούλιο του 2001, είχα την Αγγελική 2 χρονών τότε και έπαιζε το καλό μου στη βεράντα κι εγώ από δίπλα μ’ένα βιβλίο στο χέρι.

Μετά η Ζέιντι έγινε φίρμα όλοι της ζητούσαν συνεντεύξεις και περίμεναν με αγωνία το δεύτερο βιβλίο της, το οποίο όταν βγήκε δεν έκανε τόσο καλή εντύπωση όσο το πρώτο. Αυτό το βιβλίο διάβασα αυτές τις μέρες το Autograph Man. Είχα διαβάσει κάποιες αποθαρρυντικές κριτικές και το είχα αποφύγει τόσα χρόνια, πέρσι μάλιστα διάβασα το τρίτο της που μου άρεσε πάρα πολύ και το συστήνω ανεπιφύλακτα. Έτσι τώρα που βρέθηκε στα χέρια μου ανυπομονούσα να το διαβάσω.

Αλλά απογοητεύτηκα. Ενώ το θέμα είναι ενδιαφέρον, ένας Κινεζοεβραίος Άγγλος, ο Άλεξ Λι προσπαθεί στα 27 του να ξεπεράσει το θάνατο του πατέρα του (που πέθανε όταν ο μικρός ήταν 15), έχει κάνει επάγγελμα του τη συλλογή και μεταπώληση αυτόγραφων και αντικειμένων διασημοτήτων. Οι φίλοι του δεν καταλαβαίνουν πως μπορεί να συνεχίζει αυτή τη ζωή χωρίς μια κανονική δουλειά, αλλά αυτός βγάζει αρκετά χρήματα και κάνει αυτό που του αρέσει. Το βιβλίο καταντάει βαρετό όμως γιατί συνέχεια παρακολουθούμε τον Άλεξ να κάνει τη μία μαλακία μετά την άλλη είτε γιατί είναι μεθυσμένος, είτε γιατί είναι μαστουρωμένος, είτε γιατί απλώς δεν ξέρει τίποτε καλύτερο να κάνει. Ακόμη κι όταν βρίσκει την ηθοποιό που χρόνια θαύμαζε κι έψαχνε για χρόνια πάλι τα σκατώνει. Χαμηλή αυτοεκτίμηση, ο νεκρός πατέρας, αυτό που καταφέρνει καλά η συγγραφέας είναι να περάσει το κλίμα αφασίας αυτής της παρέας. Ενώ στο πρώτο βιβλίο οι διαφορετικές καταγωγές των ανθρώπων ήταν το θέμα του βιβλίου και η αφορμή για ιστορικές αναδρομές, εδώ η πολυπολιτισμικότητα, οι δεκάδες διαφορετικές ταυτότητες που κουβαλάει ο καθένας μας είναι ο κανόνας, και δεν είναι και σπουδαίο ζήτημα βρε αδερφέ. Εντάξει, είσαι ένας Εβραίος με Κινέζο πατέρα, που δεν πιστεύει πια και την ψάχνει με το βουδισμό. Και; Ξεκόλλα επιτέλους όπως λέει κι ένας ήρωας στο βιβλίο.

Το άλλο θέμα που απασχολεί τη Σμιθ είναι η διασημότητα και το τι κάνουν οι άνθρωποι για να την αποκτήσουν. Η όλη ιστορία είναι νομίζω αρκετά ειρωνική για την κοινωνία μας που έχει αναγάγει σε βιομηχανία την πώληση υπογραφών, την παραγωγή μάλιστα τέτοιων αντικειμένων, το πιο αστείο μάλιστα είναι το φεστιβάλ «Autographicana» που γίνεται (που αλλού) στην Αμερική.

Καθώς τα γράφω, αναρωτιέμαι κι εγώ γιατί δε μου άρεσε το βιβλίο τόσο πολύ. Αυτά με τα οποία καταπιάνεται είναι πραγματικά πολύ ενδιαφέροντα. Μάλλον ο τρόπος που τα γράφει και το γεγονός ότι ο Άλεξ είναι τόσο ομφαλοσκοπικός που μου την έδινε. Σε κάποια φάση πηδούσα σελίδες για να το τελειώσω (μέγιστο αμάρτημα αυτό).

Αυτά με το βιβλίο σαν κείμενο. Το βιβλίο σαν αντικείμενο πάντως είναι πολύ ωραίο με τα σχεδιάκια του και τις ζωγραφιές του. Καμία σχέση με την ελληνική έκδοση. Δεν ξέρω αν το ‘χω ξαναγράψει αλλά με απασχολούν πολύ τα εξώφυλλα και τα δικά μας είναι απαίσια. Ορίστε και η σύγκριση.

 

Δεν μπορώ να αποφασίσω ποιο είναι χειρότερο απ’όλα. Όσο για το καλύτερο είναι σίγουρα το εξώφυλλο του On beauty. Το εξώφυλλο της σκληρής έκδοσης (hardback) ήταν τόσο όμορφο που ήταν η πρώτη φορά που μπήκα στον πειρασμό να αγοράσω ένα τόσο ακριβό βιβλίο. Ας όψεται το ταξίδι που είχα μπροστά μου και προτίμησα το paperback.