Έχω πάνω από δυο βδομάδες που διαβάζω αυτό το βιβλίο. Ένα εμβληματικό βιβλίο της Αμερικάνικης λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα. Από το 1929 που δημοσιεύτηκε μέχρι σήμερα το έχουν θαυμάσει και απολαύσει γενιές και γενιές αναγνωστών και κριτικών. Βοήθησε στο να πάρει ο Φώκνερ το Νόμπελ το 1949 και έχει γίνει στάνταρ ανάγνωσμα στις φιλολογίες όλου του κόσμου (εκτός της Αθήνας, φυσικά –τουλάχιστον μέχρι το ‘95).
Αλλά όπως λέει κι ένας φίλος στο Πανεπιστήμιο κάναμε βλακείες.
Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς τι γίνεται σε αυτό το βιβλίο. Είναι μια ιστορία που τη διηγούνται τρία αδέλφια, το καθένα από τη δική του σκοπιά και σε διαφορετική χρονική στιγμή. Η διήγηση δεν είναι γραμμική. Τα τρία πρώτα μέρη είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο με διαφορετικό στυλ κάθε φορά προσπαθώντας να αποδώσουν το χαρακτήρα του προσώπου που διηγείται. Οι αφηγητές είναι τα τρία αγόρια της οικογένειας Κόμπσον, ο Μπέντζι ο καθυστερημένος μικρότερος αδελφός, ο Κουέντιν, ο μεγαλύτερος και πιο ευαίσθητος, ο Τζέισον ο κυνικός, ο αμοραλιστής, το κάθαρμα. Το τέταρτο κομμάτι είναι γραμμένο στο τρίτο πρόσωπο και υποτίθεται ότι αφηγείται η μαύρη οικονόμος της οικογένειας, η Ντίλσι.
Το θέμα όμως όπως έγραψε ο ίδιος ο Φώκνερ είναι η αδελφή η Κάντυ, η αχαλίνωτη αδελφή, με το λερωμένο βρακί (μεταφορικά και κυριολεκτικά), της οποίας την ιστορία μαθαίνουμε μέσα από τις αφηγήσεις των άλλων αδελφών και αυτών που λέει η μητέρα της.
Επίσης το θέμα είναι ο Νότος, ο Νότος που σε αντίθεση με τις ανατολικές πολιτείες τη Νέα Υόρκη, τη Νέα Αγγλία αλλά και τις Βόρειες όπως το Σικάγο, ο Νότος λοιπόν έχει πεθάνει. Πέθανε στον Εμφύλιο και τίποτε δεν μπορεί να όταν αναστήσει ξανά. Η μικρή πόλη που περιγράφει ο συγγραφέας (με μοντέλο την πόλη που έζησε για πολλά χρόνια την Οξφόρδη του Μισσισιπή), παρακμάζει, είναι μια επαρχία (και το λέω με την κακή έννοια). Η μάνα της οικογένειας δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει την πτώση τους, ζει ακόμη (στο μυαλό της) τις δόξες του παρελθόντος και δεν παύει να επαναλαμβάνει ότι είναι μια κυρία. Σιγά σιγά, κομμάτι κομμάτι, ξεπουλάνε την περιουσία τους.
Έχει κι άλλα πολλά το βιβλίο, τον καθυστερημένο αδελφό, στερημένο από αγάπη κυρίως και όχι από αντίληψη. Τον αδελφό με τις ηθικές αξίες τόσο έντονες μέσα του που δεν αντέχει να ζει στον κόσμο που αλλάζει. Τον πατέρα που λέει μια φοβερή φράση: «Οι γυναίκες από την αρχή δεν είναι παρθένες. Η παρθενία είναι μια κατάσταση αρνητικά και γι αυτό ενάντια προς τη Φύση. Η φύση σε πληγώνει όχι η Κάντυ κι εγώ του είπα αυτά είναι λέξεις κενές κι εκείνος είπε το ίδιο και η παρθενία…» . Υποστηρίζει δηλαδή ότι η παρθενία είναι μια εφεύρεση των ανθρώπων (για να μη πω των αντρών) και ως τέτοια καλύτερα να μη της δίνουμε σημασία, όταν της δίνουμε μάλιστα η « τραγωδία γίνεται βήτα κατηγορίας και μεταχειρισμένη».
Αυτά τα ‘υποθέματα’ ήταν που μου άρεσαν περισσότερο μάλιστα. Αυτά που υπονοεί ο συγγραφέας. Νομίζω ότι αυτό το βιβλίο έχει γίνει κλασικό για δύο λόγους. Πρώτον για τη γλώσσα του για τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνει το διαφορετικό τρόπο σκέψης των ηρώων, μια γλώσσα ασύντακτη, χύμα, χωρίς αρχή και τέλος. Εδώ να αναφέρω ότι η μετάφραση του Μάτεσι είναι καταπληκτική, αποδίδει τέλεια το ύφος. Γράφοντας μάλιστα αυτό το κομμάτι ανέτρεξα σε πολλά κομμάτια του αυθεντικού κειμένου και σε όλες τις περιπτώσεις η μετάφραση δε με πρόδωσε. Αλλά και για το θέμα του που είναι διαχρονικό, και απασχολεί τους ανθρώπους από πάντα. Το γεγονός μάλιστα ότι ο τρίτος αδελφός είναι ο πιο κατανοητός, αυτός που σκέφτεται με περίπου λογικό τρόπο αλλά είναι ταυτόχρονα ο πιο αντιπαθητικός να μην πω μισητός μας κάνει να αμφιβάλλουμε για τον εαυτό μας. Μήπως ο Φώκνερ ήθελε να πει ότι όσο πιο πολύ καταλαβαίνουμε τον Τζέισον τόσο πιο πολύ πλησιάζουμε την απληστία του, τον κυνισμό την έλλειψη αγάπης και αισθήματος;
Αυτά κατάλαβα εγώ από τον Φώκνερ. Δε μετανιώνω που δεν τον διάβασα νωρίτερα. Μπορεί να μην τον ένιωθα τόσο καλά μερικά χρόνια πριν. Και τώρα ακόμη δε νιώθω σίγουρη, δεν έχει κατακαθίσει μέσα μου η Βουή και η Μανία. Θέλω χρόνο να τον εμπεδώσω.
Ο Φώκνερ έγραψε ότι γράφοντας αυτό το βιβλίο έμαθε να διαβάζει. Ότι γράφοντας το, ανακαλούσε μέσα του ό,τι άλλο σημαντικό είχε διαβάσει, τον Κόνραντ, τον Τζέιμς, το Φλωμπέρ, τα αστυνομικά δελτία των εφημερίδων. Νομίζω ότι θα μπορούσα κι εγώ να πω το ίδιο από τη μεριά της αναγνώστριας.
Διαβάστε επίσης:
ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΞΕΡΟ ΨΩΜΙ 
αυτό ήταν ένα “δύσκολο” βιβλίο .
ψυχογράφημα.
να εξομολογηθώ όμως πως πάντα ο Φώκνερ με εξανάγκαζε σε παραπάνω προσοχή από άλλους συγγραφείς.
Καλημέρα
LikeLike
Καλησπέρα κι από μένα. Όντως “δύσκολο”. Και μάλιστα το πιο δύσκολο κομμάτι δεν ήταν του Μπέντζι αλλά του Κουέντιν του αδελφού που αυτοκτονεί.
LikeLike
Δεν το έχω διαβάσει ακόμα, αλλά το έχω αγοράσει και περιμένω να βρω την κατάλληλη στιγμή. Πάντως πρέπει να ομολογήσω ότι η σειρά βιβλίων που κυκλοφορεί το βήμα είναι πολύ χρήσιμη (σε μένα) που δεν έχω κλασική παιδεία και έχω μεγάλα “κενά” σε παλαιότερους, πολύ σημαντικούς συγγραφεις.
LikeLike
Κι εμένα μου αρέσει αυτή η σειρά Κωνσταντίνα για τους ίδιους λόγους. (κενά, πολλά κενά).
LikeLike
Καλησπέρα Αννα.
Γράφω για πρώτη φορά στο blog σου αλλά σε διαβάζω ανελλιπώς. Τα ίδια ακριβώς συναισθήματα είχα κι εγώ για τη “Βουή και τη Μανία” του Φώκνερ. Το είχα ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν αλλά στάθηκε αδύνατο να το προχωρήσω. Παρόλο που ο Μάτεσις είχε “προειδοποιήσει” ότι είναι δύσκολο βιβλίο και δεν το ξεκίνησα ανέμελα, γρήγορα απογοητεύτηκα και το παράτησα. Πάντα όμως ήθελα να το ξαναπιάσω στα χέρια μου. Οταν το έκανα πριν ένα χρόνο περίπου, ήταν σα να διάβαζα άλλο βιβλίο.
Θεωρώ πως μου συνέβη ό,τι και σε σένα. Επρεπε να περάσουν κάποια χρόνια και κάποια βιώματα για να μπορέσω να τον κατανοήσω. Και συμφωνώ επίσης ότι το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν του Κουέντιν. Ασε αυτό το εύρημα με τον/την Κουέντιν!
Αξιζε όμως τον κόπο. Είναι ένα βιβλίο που σε αποζημιώνει απόλυτα. Δύσκολο μεν, αλλά στην δυσκολία του έγκειται και η ομορφιά του.
LikeLike
καλημέρα! Ενδιαφέρον μπλογκ! Οταν έχω χρόνο θα το ερευνήσω καλύτερα. Όποτε θες πέρνα να γνωριστούμε 🙂
LikeLike
Γεια χαρά και πάλι.
Δεν μπορούσα να προσπερασω ενα ποστ για τον Φώκνερ. Ήθελα κι εγω πολύ καιρο να εγκυψω στον “μεγάλο του νότου”, ειδικά από τότε που διάβασα τον λόγο του Μάρκες στην απονομή του Νόμπελ και το πόσο εκθείαζε τον Φώκνερ.
Τα κατάφερα φέτος το καλοκαίρι όταν στη Βοστώνη όπου ήμουν για δουλεία πλακώθηκα στον Φώκνερ (αντι να πλακωθώ στη δουλειά ο αχρείος).
Το “Sound and the fury” το διάβασα στα αγγλικά και αυτό από μόνο του με κατάβαλε. Για ενα δεκαπενθήμερο, επαναλάμβανα απο μέσα μου προτάσεις ολόκληρες μεσα στο τραμ μπας και πιασω το κρυφό τους νόημα. Κατέληξα πως όλο το κόλπο ειναι στον τίτλο, που είναι παρμένος απο τον Μακβεθ. “Life is a tale told by an idiot, full of sound and fury, signifying nothing”. Εντάξει ίσως όχι με τέτοιο απόλυτο τρόπο αλλά σε ένα μεγάλο βαθμό πιστεύω ότι το βιβλίο περιστρέφεται γύρω από τη ματαιότητα της ύπαρξης. Η μητέρα μαραζώνει μέσα στα παρακμιακά της παραλήρηματα, ο/η Κουέντιν (που μου θύμισε πολύ τον “Ιάκωβο” της αγαπημένης Βιρτζίνια Γουλφ) αυτοκτονεί, η Κάντυ απαξιώνει τη ζωή της μεσα στο κοινωνικό πλαίσιο που μας καθορίζει και μας αιχμαλωτίζει ταυτόχρονα, ο Μπένζι είναι ο “idiot” του Μακβεθ αυτοπροσώπως.
Δύσκολο βιβλίο από όλες τις μεριές.
Ίσως να έπαιξε καίριο ρόλο το γλωσσικό φράγμα, (χρειάζεσαι αγγλικα υψηλού επιπεδου ακόμα και για native speaker πιστευω) αλλα τα άλλα δύο βιβλία του Φώκνερ που διάβασα στο ίδιο φωκνερικό καλοκαίρι μου άρεσαν πολύ περισσότερο. To “As I lay dying” και το “Light in august” μπορεί να είναι απλούστερα (μόνο απο τεχνικής άποψης όμως) αλλα η συνολικη αίσθηση που μου άφησαν ήταν πολυ καλύτερη.
Χαιρετισμούς.
(οτι σε ζηλεύω που διαβάζεις τοσο στο χω ξαναπεί έτσι?)
LikeLike
Ότι σε ζηλέυω που πήγες Βοστώνη, που ζεις Βαρκελώνη κλπ,κλπ στο ‘χω πει; Πρέπει να το πω in so many words?
Για το Φώκνερ, ένας άλλος φίλος με “μάλωσε” που το διάβασα στα Ελληνικά. Αλλά αυτός ο στίχος που λες, συμφωνώ κι εγώ, είναι σαν κλειδί που ανοίγει πολλές πόρτες…
LikeLike
Καταπληκτικό βιβλίο… Το διάβασα σε μετάφραση του Μάτεσι πριν χρόνια και στη συνείδησή μου παραμένει από τα αξεπέραστα. Άλλωστε, τα κλασικά δεν γίνονται τυχαία κλασικά, έτσι; )))
Καλό βράδυ.
LikeLike
καλησπέρα. Πρώτα ἐξεδώθη ὁ Ὀδυσσέας καὶ μετὰ ἡ Βουή;
LikeLike
ἄ! ἐν τάξει, τὸ ἔψαξα καὶ βρῆκα ἀπάντηση! 🙂
LikeLike