JEAN RHYS – Wide Sargasso Sea

 Διάβασα επιτέλους ένα βιβλίο. Μικρό μεν αλλά το διάβασα όλο. Είχα διαβάσει αρκετές φορές γι αυτό το βιβλίο και το είχα στα υπόψιν, η συγγραφέας ήταν υποτίθεται πρωτοποριακή για την εποχή της και τη συγκρίναν με άλλες μεταγενέστερες φωνές όπως η Κάθριν Μάνσφιλντ ας πούμε. Αυτό βέβαια δεν είναι από την πρώτη της περίοδο (τη δεκαετία του 30) γράφτηκε το 1966 και οδήγησε πολλούς στο να την ανακαλύψουν ξανά.

 

Η ιστορία είναι η εξής: Στη Τζαμάικα του 1830, μία γυναίκα κρεολή που έχει χάσει τον άντρα της  και την περιουσία της, και δεν είναι ούτε λευκή ούτε έγχρωμη, την περίοδο που ψηφίστηκε ο Νόμος της Απελευθέρωσης και η δουλεία καταργήθηκε, αυτή η γυναίκα είναι έρμαιο λοιπόν της μοναξιά της και της φτώχιας της με δυο μικρά παιδιά και ένα δυο πιστούς υπηρέτες. Κάποια στιγμή ξαναπαντρεύεται με έναν πλούσιο λευκό, γιατί είναι και εντυπωσιακή γυναίκα αλλά ούτε αυτό θα τη σώσει. Η δυστυχία την έχει περικυκλώσει και όπως λέει κάποια στιγμή αργότερα η κόρη της ήταν δυστυχισμένοι στο πιο όμορφο μέρος του κόσμου. Οι γύρω της τη μισούν γιατί αντιπροσωπεύει τη λευκή καταπίεση, βάζουν φωτιά στο σπίτι της και ο γιος της πεθαίνει. Εκείνη τρελαίνεται σιγά σιγά. Η ιστορία είναι η ιστορία της κόρης της που φεύγει από αυτό το υπέροχο μέρος και ζει κι αυτή τη δυστυχισμένη μοίρα της από σπίτι σε σπίτι. Όταν μεγαλώνει κάπως την παντρεύουν με έναν Άγγλο που βρίσκεται στη Τζαμάικα και δεν συνειδητοποιεί κι αυτός καλά καλά τι έχει συμβεί. Αυτός θέλει μια πλούσια νύφη και αυτή έναν αξιοπρεπή γαμπρό που θα τη γλιτώσει από τον πατέρα της. Δεν τον αγαπάει, τουλάχιστον στην αρχή, δεν ελπίζει τίποτε… Φεύγουν και οι δυο μαζί για ένα μικρό νησί, έναν μικρό παράδεισο και αυτές οι περιγραφές είναι νομίζω οι πιο ωραίες του βιβλίου. Ο πρώτος καιρός είναι ειδυλλιακός χωρίς να το καταλάβουν ερωτεύονται ο ένας τον άλλο και ζουν μερικές βδομάδες απίστευτης ομορφιάς μέσα σε καταρράκτες, πυκνή βλάστηση, ζέστη, γαλάζιους ουρανούς. Αλλά πάντα κάτι παραμονεύει… Οι νύχτες είναι απειλητικές ακόμη και στον παράδεισο. Κάποια στιγμή κι ενώ η Αντουανέτ είναι τόσο ερωτευμένη και είναι κι εκείνη του λέει:

‘Γιατί με έκανες να σε αγαπήσω; Γιατί μου το έκανες αυτό;’

‘Γιατί το ήθελα. Δε φτάνει αυτό;’

‘Ναι, φτάνει. Αλλά αν μια μέρα δε το ήθελες πια. Τι θα έκανα εγώ τότε; Φαντάσου να μου έπαιρνες όλη αυτή την ευτυχία όταν εγώ δε θα κοιτούσα…’

‘Και να χάσω τη δική μου; Ποιος θα ήταν τόσο ανόητος;’

‘Δεν είμαι συνηθισμένη στην ευτυχία’ είπε εκείνη. ‘Με κάνει να φοβάμαι’

 

Κι έχει δίκιο να φοβάται γιατί αυτός δεν την αγαπάει αλήθεια, αυτός φοβάται περισσότερο κι από κείνη και δεν αφήνεται ποτέ. Είναι πάντα επιφυλακτικός, δεν εμπιστεύεται τους υπηρέτες, την οικονόμο που φροντίζει την Αντουανέτ από παιδί, ζηλεύει τη συναισθηματική σχέση τους και σιχαίνεται τους τρόπους των ντόπιων.

 

Κάπως έτσι συνεχίζεται η ιστορία μας μέχρι αυτός να την προδώσει εντελώς. Το βασικό τέχνασμα όμως της ιστορίας δεν είναι νομίζω οι περιγραφές ή η παράξενη σχέση του ζευγαριού. Είναι ότι μας αποκαλύπτει ότι αυτός ο άντρας του οποίου το όνομα μαθαίνουμε μόνο στο τέλος του βιβλίου είναι ένας άλλος μυθιστορηματικός ήρωας, είναι ο γνωστός κύριος Ρότσεστερ της Τζέην Έυρ. Η Συγγραφέας δηλαδή τη δεκαετία του 60 γράφει ένα μυθιστόρημα, μια νουβέλα μάλλον, δίνοντας μας το πρίκουελ ενός βιβλίου που γράφτηκε το 19^ο αιώνα. Εντυπωσιακό; Αρκετά. Εντάξει καταλαβαίνω το εύρημα και γιατί εντυπωσιάστηκαν οι κριτικοί της εποχής της και το βιβλίο παρουσιάζει πολύ ωραία την εποχή και τον τόπο αλλά δεν μπορώ να πως ότι ενθουσιάστηκα. Αν μη τι άλλο ο Άγγλος δε με έπεισε ότι την τιμώρησε και την ταλαιπώρησε τόσο πολύ μόνο και μόνο για το παρελθόν της και την ιστορία που κουβαλούσε. Δε με έπεισε για τις φιλελεύθερες προθέσεις του δηλαδή.

 

Ίσως φταίει ότι το διάβασα αποσπασματικά, δεν ξέρω αλλά δε με παρέσυρε αυτό το βιβλίο. Χαίρομαι που το διάβασα γιατί η Τζειν Έυρ είναι πολύ αγαπημένο βιβλίο και θέλω να ξέρω ό,τι την αφορά, και σε αυτό το πνεύμα ήθελα να ξέρω τι λέει και η Τζην Ρυς. Αλλά δεν το συνιστώ… Υπάρχει και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Μελάνι.

 

Απ΄την άλλη βέβαια είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάζω από την αρχή μέχρι το τέλος οπότε , καλοδεχούμενο! Ελπίζω να τέλειωσε αυτή η περίοδος που όποιο βιβλίο έπιανα στα χέρια μου, μου φαινόταν κάπως λειψό. Διάβασα πολλή ποίηση, πολλές εφημερίδες, αλλά κανένα μυθιστόρημα, ίσως γιατί ήμουν απασχολημένη να ζω το δικό μου J. Έχω δοκιμάσει να γράψω κι άλλα πράγματα, και ιδιαίτερα ένα κειμενάκι υπεράσπιση της ποίησης, γιατί έχω ένα φίλο που με κοροϊδεύει που διαβάζω τέτοια πράγματα. Σήμερα λοιπόν ανοίγοντας τα μηνύματα μου βρήκα ένα μήνυμα από τον δικτυακό μου φίλο τον Τάσο. (Τάσο, είναι δικό σου; Γράψε μας στα σχόλια). Ήταν αυτό που έψαχνα:

 

Όλοι μας
ονειρευόμαστε πολύ κάθε βράδυ.
Αλλά το πρωί τα έχουμε ξεχάσει όλα!
Γι’ αυτό οι Ποιητές
είναι τόσο σημαντικοί:
θυμούνται τα όνειρα μας
για λογαριασμό μας…