KURT VONNEGUT – Slaughterhouse No 5

Προχθές μετά το σημείωμα που έγραψα εδώ για τον Kurt Vonnegut και επειδή μόλις είχα τελειώσει το άλλο βιβλίο που διάβαζα, έψαξα στα βιβλία μας και το βρήκα το «Σφαγείο Νο 5». Η έκδοση Άθλια πραγματικά, Κάκτος του 1979 όπως βλέπετε και στη φωτό έκανε τότε 40 δραχμές. Μεταφραστικές γκάφες, κακή επιμέλεια ώρες ώρες μοιάζει να μεταφράστηκε κατά λέξη. Τέλοσπαντων όμως, το βιβλίο είναι βιβλίο- σταθμός. Για χρόνια εγώ νόμιζα ότι ήταν επιστημονικής φαντασίας αλλά είναι ένα βιβλίο για τον πόλεμο. Όχι αντιπολεμικό όπως λέει και ο συγγραφέας γιατί οι πόλεμοι δε σταματιούνται με βιβλία δυστυχώς. Μπορεί να έχει μέσα και εξωγήινους και απαγωγή με διαστημόπλοιο αλλά δεν είναι αυτό το θέμα. Το θέμα είναι το παράλογο του πολέμου και τα τραύματα που αφήνει πίσω του. Τόσα που μια ζωή δε φτάνει να τα επουλώσεις.

Για μένα το βιβλίο ήταν μια μικρή αποκάλυψη. Είχα διαβάσει πέρσι το βιβλίο του Joseph Heller “Catch 22” που ήταν επίσης ένα βιβλίο που διαδραματιζόταν στην Ευρώπη στο τέλος του πολέμου. Αυτό το μικρό βιβλιαράκι του Vonnegut είναι το κλειδί για την κατανόηση εκείνου του βιβλίου, Κατά τη γνώμη μου θα’πρεπε να τα πουλάνε μαζί. Διαβάζοντας το, καταλάβαινα τόσα πολλά που είχα χάσει τότε. Και επιπλέον είναι μια καλή εισαγωγή στο ύφος του Heller.

Κάτι άλλο σημαντικό είναι ότι κατάλαβα καλύτερα το άλλο βιβλίο του Vonnegut αυτό με τα δοκίμια. Εκεί μου είχε φανεί ότι λόγω ηλικίας παραληρούσε και πηδούσε από το ένα θέμα στο άλλο χωρίς συνοχή. Όμως με το Σφαγείο μπήκα στο νόημα και είδα ότι αυτό είναι το στυλ του, μια και προσπαθεί να αποδώσει την τεράστια αμηχανία του μπροστά σε όσα γίνονται στον κόσμο μας.

Εν ολίγοις αυτό το βιβλίο ήταν το δεύτερο που διάβαζα στη σειρά για τον πόλεμο. Το προηγούμενο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού κι αυτό μέσα από τα μάτια ενός Αμερικανού στρατιώτη που πιάνεται αιχμάλωτος πολέμου. Ίσως είχα στερέψει από δάκρυα ή πάλι ίσως αυτό το βιβλίο δε θέλει να σε κάνει να κλάψεις. Θέλει να σε κάνει να οργιστείς, να φωνάξεις με το παράλογο που σε περικυκλώνει ακόμη και τόσα χρόνια μετά, να σε κάνει να καθίσεις στο πληκτρολόγιο σου και να γράψεις αυτά που σκέφτεσαι.