Μόλις τελείωσα αυτό το βιβλίο. Το όνομα του συγγραφέα δε μπορώ να το προφέρω καλά. Είναι ένα από εκείνα που μου είχε φέρει η Ασπασία πριν από 2 χρόνια απ’τον Καναδά. Απ’ότι λέει στο οπισθόφυλλο, εκεί ήταν μεγάλο μπεστ σέλλερ πριν από μερικά χρόνια.
Είναι μια συναρπαστική ιστορία πράγματι που μπλέκει δυο εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Αυτόν της αριστοκρατικής Αγγλίας του 19ου αιώνα γύρω στο 1870 και την Αμερική και τον Καναδά της ίδιας εποχής.
Το βιβλίο έχει πολλούς αφηγητές: Ο βασικός είναι ο Τσάρλς Γκωντ, ένας Άγγλος ευγενής, ζωγράφος που όμως γράφει μια ποιητική συλλογή που συγκινεί το κοινό της εποχής του. Αυτή η συλλογή είναι η αφορμή να λάβει με το ταχυδρομείο τη νεκρολογία ενός Ινδιάνου μαζί με ένα σημείωμα πουλέει: «Υπάρχει κάτι που πρέπει να μάθεις και μπορώ να στο πω μόνο κατά πρόσωπο» υπογραφή Custis Straw. Με αφορμή αυτό το σημειώμα, αρχίζει να θυμάται μια περιπέτεια που έζησε πριν από είκοσι χρόνια. Ο δίδυμος αδελφός του Simon φεύγει από την Αγγλία ακολουθώντας ένα ιερωμένο στην Αμερική. Λίγους μήνες αργότερα χάνονται τα ίχνη του και ο πατέρας τους αποφασίζει να στείλει τον Τσάρλς και το μεγαλύτερο γιο του Άντιιγκτον στην Αμερική για να τον βρουν και να τον φέρουν πίσω. Ο Άντιγκτον είναι ένας υπερφίαλος ευγενής που βλέπει το όλο εγχείρημα σα μια περιπέτεια, σαν ένα πεδίο δόξης λαμπρό που θα αποδείξει την ανδρεία του. Λίγο τον ενιδαφέρει να βρει τον Σάιμον. Ο Τσάρλς πάλι είναι μια ευαίσθητη ψυχή, παιδί της εποχής του και της ανατροφής του σίγουρα αλλά και σκεπτόμενος, φοβισμένος από την εξουσία του πατέρα του, γεμάτος αισθήματα ενοχής που δεν προστάτεψε τον αδελφό του. Τον καταλαβαίνω καλά τον Τσάρλς, νομίζει πως φταίει για ό,τι κακό συμβαίνει και κουβαλάει τις ενοχές του μέχρι τα γεράματα του.
Όπως διάβασα και σε μια κριτική του βιβλίου θα ήταν πολύ λίγο να πω ότι το βιβλίο είναι ένα γουέστερν. Κι όμως διαδραματίζεται στην Άγρια δύση στα σύνορα μεταξύ Αμερικής και Καναδά. Το ταξίδι αναζήτησης του αδελφού ξεκινάει από το Φορτ Μπέντον που βρίσκεται στην κεντρική Μοντάνα. Από κει ακολουθώντας τον ποταμό Μιζούρι θα περάσουν τα σημερινά σύνορα με τον Καναδά και θα βρεθούν στο σημερινό Σασκατσουάν. Και μόνο η αναφορά των ονομάτων δεν σας ακούγεται υπέροχη και περιπετειώδης; Έχω μπροστά μου ανοιχτό τον Άτλαντα των ΗΠΑ και με πιάνει ίλιγγος να σκέφτομαι πως διέσχιζαν αυτές τις τεράστιες εκτάσεις οι άνθρωποι τότε.
Ένας άλλος ήρωας του βιβλίου είναι ο Τζέρυ Πότς αλλιώς γνωστός με το όνομα παιδί της Αρκούδας (Bear Child), ένα υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο, λαϊκός ήρωας του Καναδά. Ήταν ο γιος ενός Σκωτσέζου υπάλληλου μιας γουνεμπορικής εταιρίας και μιας Ινδιάνας της φυλής Kainai (Blood). Κατά τη διάρκεια της ζωής του απέκτησε πολλά χρήματα από το εμπόριο αλόγων αλλά αυτό για το οποίο είναι γνωστός είναι η συμμετοχή του και η βοήθεια που έδωσε στην Βορειοδυτική Έφιππη Αστυνομία του Καναδά στο να καταργήσουν το παράνομο εμπόριο ουίσκι στην περιοχή της Αλμπέρτα. Ο Τζέρυ ήξερε την περιοχή πάρα πολύ καλά και μπορούσε να προσφέρει και υπηρεσίες διερμηνείας γιατί γνώριζε πολύ καλά τις Ινδιάνικες διαλέκτους. Όμως είχε την τάση αντί να μεταφράζει κατά λέξη να αποδίδει το νόημα με όσο λιγότερα λόγια γίνεται. Όπως καταβαίνετε τα αφεντικά του δεν εκτίμησαν αυτή τη λακωνικότητα και τον απομάκρυναν από την επιτροπή διερμηνείας. Λέγεται για παράδειγμα ότι μια φορά μετά από ένα πολύ μακρύ και παθιασμένο λόγο ενός Ινδιάνου αρχηγού της φυλής Blackfoot σε μια αντιπροσωπεία αξιωματούχων από την Ottawa που είχαν φτάσει για να υπογράψουν μια ιστορική συνθήκη ειρήνης, ο Πότς παρέμεινε σιωπηλός σαν να προσπαθούσε να χωνέψει τα όμορφα λόγια. Όταν τον ρώτησαν τελικά τι είχε πα ιό αρχηγός εκείνος σήκωσε τους ώμους και απάντησε: «Λέει ότι χαίρεται πολύ που είστε εδώ».
Απίθανος τύπος αυτός ο Τζέρρυ Πότς. Στο βιβλίο πάντως δε μαθαίνουμε παρά στο τέλος γι αυτές του τις δραστηριότητες. Στην ιστορία μας έχει ρόλο οδηγού και βλέπουμε τις υπαρξιακές του ανησυχίες σχετικά με την καταγωγή και την ταυτότητα του. Όντας μισός λευκός και μισός ιθαγενής σίγουρα θα τον απασχολούσε αυτό το ζήτημα και στην ιστορία παίζει σημαντικό ρόλο. Επίσης παίρνει μέρος σε μια αιματηρή μάχη μεταξύ δύο διαφορετικών φυλών που ο συγγραφέας περιγράφει πολύ ζωντανά. Γενικά οι μάχες, ο πόλεμος (ένας άλλος ήρωας έχει πολεμήσει στον πόλεμο βορείων και νοτίων) παίζουν σημαντικό ρόλο στο βιβλίο. Αλλά κι ένα σωρό άλλα στοιχεία που το κάνουν συναρπαστικό, λεπτομέρειες για τους μεικτούς γάμους λευκών και Ινδιάνων, για τα αφροδίσια νοσήματα και το πώς προσπαθούσαν να τα θεραπεύσουν τότε, ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι για την ομοφυλοφιλία στους ινδιάνικους πληθυσμούς και για το πώς οι τότε τραβεστί λατρεύονταν ως πλάσματα με μαγικές ικανότητες.
Τελικά η αίσθηση που αφήνει είναι μιας γερασμένης ηπείρου και των κατοίκων της που δε λένε να καταλάβουν ότι η υποτιθέμενη υπεροχή τους είναι ένα παραμύθι. Όλοι προσπαθούν βρουν ένα μέρος να ανήκουν σε αυτό το βιβλίο, είτε είναι μια χώρα, μια οικογένεια ή μια αγάπη.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που χαιρόμαστε ένα βιβλίο. Το ότι είναι ένα βιβλίο που μάλλον δε θα διάβαζα ποτέ από μόνη μου με κάνει να το αγαπάω ακόμη πιο πολύ.
ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΞΕΡΟ ΨΩΜΙ 