STEFAN BOLLMAN – Επικίνδυνες οι γυναίκες που διαβάζουν

Πείτε μου ειλικρινά: Αν περνούσατε μπροστά από τη βιτρίνα ενός βιβλιοπωλείου και βλέπατε ένα βιβλίο με τίτλο «Επικίνδυνες οι Γυναίκες που Διαβάζουν» δε θα ήμουν ο πρώτος άνθρωπος που θα σας ερχόταν στο μυαλό; Κι εγώ έτσι σκέφτηκα και το αγόρασα πάραυτα, γιατί πιστεύω ότι έχει γραφτεί για μένα.

Ο πρόλογος πραγματικά μου το επιβεβαίωσε γιατί μιλάει για τη ζωή μου: «…Εξακολουθούμε να διεισδύουμε στον ιστό των ιστοριών, με ενθουσιασμό και πνευματική εγρήγορση, διψώντας για το πάθος των λέξεων. Πλάι μας άνδρες που αδιαφορούν, που χρειάζεται να τους παρακινήσουμε, να τους πιέσουμε για να ανοίξουν ένα βιβλίο. Ερωτευόμαστε πια μόνο κάποιον που μας γράφει ωραία γράμματα…» (σημείωση Άννας: εγώ είμαι ακόμη με αυτόν που μου έγραψε ένα ωραίο γράμμα, 18 χρόνια πριν)

Και συνεχίζει η Elke Heidenreich: «…Εύλογα η σκέψη μας πάει στον ποιητή Όσιπ Μαντελστάμ. Τον άνθρωπο που κατάφεραν να τον καταστρέψουν, τα ποιήματα του να τα κάψουν αλλά η γυναίκα του η Ναντέζντα, τα είχε αποστηθίσει όλα, τα κατέγραψε και τα διέσωσε. Για εμάς. Αυτός είναι ο ρόλος των γυναικών στη λογοτεχνία, όταν δεν είναι οι ίδιες ποιήτριες, αλλά αναγνώστριες: Ανασύρουν θησαυρούς και τους διατηρούν για εμάς, τις επόμενες γενιές – εκτός κι αν βρεθεί στο δρόμο τους ο έρωτας. Ό έρωτας οφείλω να ομολογήσω, είναι πάντοτε πιο ισχυρός από τη λογοτεχνία. Όμως ο έρωτας στη λογοτεχνία είναι πολύ πιο όμορφος από τον έρωτας τη ζωή (σημ. Άννας : κι αυτό σας το έχω πει). Τουλάχιστον η λογοτεχνία μας αφήνει πότε πότε το περιθώριο να τρέφουμε αυταπάτες.
«Ο τεσσαρακοστός πρώτος» έχει τίτλο το διήγημα του Ρώσου Μπορίς Α. Λαβρένεφ, που εκδόθηκε το 1924, ένα δείγμα επομένως της πρώιμης Σοβιετικής λογοτεχνίας. Η Μαρία Μπάσοβα, δεινή σκοπεύτρια του Κόκκινου Στρατού, διασχίζοντας το Τουρκεστάν συναντά έναν λευκορώσο αξιωματικό, που θα ήταν το τεσσαρακοστό πρώτο της θύμα. Όμως αστοχεί, τον συλλαμβάνει, τον ερωτεύεται. Στο τέλος βέβαια επικρατεί …η ταξική συνείδηση της Μαρίας και τον σκοτώνει. Όμως προηγουμένως έχει συμβεί κάτι το απίστευτο: Ο αξιωματικός θέλει να καπνίσει και του έχει τελειώσει το τσιγαρόχαρτο. Η Μαρία Μπάσοβα έχει μαζί της ένα μικρό σημειωματάριο με ποιήματα δικά της, ένα θησαυρό που τον φυλάει ως κόρη οφθαλμού. Φύλλο το φύλλο το σκίζει τώρα, ο αξιωματικός στρίβει το ταμπάκο του και τα ποιήματα γίνονται καπνός μέχρι τον τελευταίο στίχο».

Ένα πολύ όμορφο λεύκωμα με εισαγωγή του συγγραφέα για τη σχέση ανάγνωσης και γυναικών. Στις σελίδες του βλέπουμε πίνακες διαφόρων ζωγράφων που απεικονίζουν γυναίκες και κορίτσια που διαβάζουν ή μόλις έχουν αφήσει το βιβλίο τους και σκέφτονται αυτά που διάβασαν. Γυναίκες όπως η Μαντάμ ντε Πομπαντούρ μέσα στη χλιδή ή άλλες πιο απλές που έχουν αφήσει κατά μέρος το νοικοκυριό, τα παιδιά και το σύζυγο για να βυθιστούν σε ένα βιβλίο ή περιοδικό. Στον πίνακα «Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» του Simone Martini του 1333, ακόμη και Παναγία φαίνεται ενοχλημένη που τη διέκοψαν από την ανάγνωση, έστω κι αν ο εισβολέας είναι ένας άγγελος.

Κατά τη γνώμη μου αυτό ίσως είναι το σπουδαιότερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στη γυναίκα στον άνθρωπο που αγαπάτε: Δώστε της/του λίγο χρόνο να διαβάσει αυτά που αγαπάει απερίσπαστη/ος.