Άκουσα πρώτη φορά το όνομα του Lemn Sissay όταν έγινε chancellor του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, μια θέση που αφορά την εκπροσώπηση του ιδρύματος σε επίσημες εκδηλώσεις και είναι βέβαια πολύ τιμητική. Έψαξα τότε να δω ποιος είναι και ανακάλυψα αυτόν τον πολύ ζωντανό ποιητή, δραστήριο στα κοινωνικά δίκτυα και ανήσυχο πολίτη.
Άρχισα να βλέπω σχεδόν κάθε μέρα την ποίηση του. Συνήθως απλά τετράστιχα με ομοιοκαταληξία, κάπως παλιομοδίτικα ίσως. Ωστόσο έχουν μια δύναμη, μια ομορφιά κλασική και λόγω της δομής τους είναι εύκολο να τα απομνημονευσεις.
Μιλάνε για το φως και το σκοτάδι. Για το ξημέρωμα και τις σκιές. Τα ποτάμια και τα ρεματάκια. Η νύχτα, ο ήλιος, η αυγή, το φεγγάρι γίνονται οι ήρωες του ποιήματος, μιλάνε μεταξύ τους, κι αυτή η σύντομη συνομιλία είναι το ειναι το ποίημα.
“Not lost, said the sun
At the start of the day
Just following instinct
Just finding my way”
Είναι και η φοβερή ευελιξία της Αγγλικής Γλώσσας, οι σύντομες μονοσύλλαβες λέξεις, τα ουσιαστικά που γίνονται ρήματα που του επιτρέπουν να χτίζει τους στίχους του με απλό και ουσιαστικό τρόπο. Με τρόπο που εμπνέει. Η ποίηση του είναι για να απαγγέλεται φωναχτά, είναι spoken poetry, ειναι μαχητική απευθύνεται σε όλους αλλά κυρίως σε όσους έχουν ανάγκη την ελπίδα, το φως, τη διέξοδο.
Το ποίημα παραπάνω είναι ένα από αυτά που έγραψε κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Για μας που δεν έχουμε συνηθίσει αυτούς τους ρόλους στα Πανεπιστήμια ίσως μας φαίνεται παράξενο, ίσως το περιγελάμε και κάπως. Αλλά για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες του Μάντσεστερ, της πόλης επιτομή της βιομηχανικής επανάστασης είμαι σίγουρη ότι η παρουσία του Σισέϊ είναι γεμάτη νόημα.
Και πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς όταν ο ίδιος ο Σισσέϊ είναι παιδί της περιοχής. Ειναι γέννημα θρέμμα του συστήματος κοινωνικής πολιτικής της Βρετανίας και η ιστορία του μπορεί να κινητοποιήσει, να εμπνεύσει, να δώσει ελπίδα σε όλους. Αυτή την ιστορία γράφει στο βιβλίο του “My name is Why”, που διάβασα πρόσφατα. Ένα παιδί γεννιέται στην Αγγλία το 1967 από μια ανύπαντρη γυναίκα από την Αιθιοπία που έχει έρθει στο Ηνωμένο Βασίλειο για να σπουδάσει. Παρόλο που η ίδια δε δίνει τη συγκατάθεση της για υιοθεσία, το μωρό βρίσκεται στις υπηρεσίες της Πρόνοιας όταν εκείνη αναγκάζεται να φύγει από τη χώρα. Έτσι αρχίζει μια περιπέτεια για το μικρό Λεμν που τον έλεγαν Νόρμαν γιατί το άλλο τους έπεφτε πολύ Αφρικανικό που θα τραβήξει χρόνια. Από μια αναδοχή οικογένεια που τα πρώτα χρόνια τον αγαπάει και τον μεγαλώνει με στοργή μέχρι τα ιδρύματα, τη γραφειοκρατία, τα ψέμματα των υπηρεσιών αλλά και κοινωνικούς λειτουργούς που του συμπαραστεκονται μια ζωή σαν παραμύθι του Ντίκενς. Μια ζωή στο Βορρά της Αγγλίας, με στόχο την ποίηση από τα 12 του χρόνια, ο Σισσέϊ δεν παύει να δείχνει τη μεγάλη του καρδιά και το σπουδαίο δημιουργικό μυαλό του. Ένα μυαλό που γεννάει λέξεις και που παρηγοριεται από τις λέξεις και τη μουσική του Μπομπ Μάρλεϊ.
Δε θέλω να κάνω σπόιλερ και να σας πω τι γίνεται στο τέλος. Στο βιβλίο θα βρείτε τη συνέχεια της ιστορίας του Λεμν αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της Αγγλίας που είναι συνυφασμένη με τη ζωή των μεταναστών πρώτης, δεύτερης, τρίτης, τέταρτης γενιας και που μέσα από το ρατσισμό αλλά και την αποδοχή και την ενσωμάτωση προχωράει.
“Meet me by the morning
On the corner of night
Where mist rises
And hope’s in sight “
ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΞΕΡΟ ΨΩΜΙ 