HANYA YANAGIHARA – A little life

 

  Άκουσα για πρώτη φορά για τη Χάνια Γιαναγκιχάρα και το βιβλίο της A Little Life από τη συγγραφέα και μεταφράστρια Μαρία Ξυλούρη*. Το αγόρασα ένα βράδυ Σαββάτου την περασμένη άνοιξη και το κουβάλησα μαζί μου σε δυο-τρία ταξίδια χωρίς να μπορέσω να το ξεκινήσω.

Πριν από μερικές μέρες η Γιαναγκιχάρα παρουσίασε το βιβλίο στις Βρυξέλλες και είχα αγοράσει εισιτήριο για την παρουσίαση. Ξεκίνησα να το διαβάζω μπας και προλάβω να έχω μια εικόνα πριν την εκδήλωση.

Την παρουσίαση την έχασα τελικά για λόγους που δεν είναι του παρόντος αλλά κέρδισα ένα ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΟ ΒΙΒΛΙΟ. Πραγματικά μεγάλο Αμερικάνικο μυθιστόρημα.

Είναι ένα από αυτά τα βιβλία που σε ρουφάνε. Είναι επώδυνο να το διαβάζεις. Ένα βιβλίο καθόλου εύκολο όχι λόγω της γραφής ή της γλώσσας του αλλά λόγω των θεμάτων που διαπραγματεύεται: το τραύμα, την αγάπη, τη διαστρεβλωμένη εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας.

Η ιστορία ξεκινάει περιγράφοντας μια παρέα τεσσάρων νεαρών απόφοιτων ενός Πανεπιστημίου της Ανατολικής Ακτής. Είναι στη Νέα Υόρκη, είναι και οι 4 χαρισματικοί, ο καθένας στον τομέα του, φιλόδοξοι, όμορφοι, κάποιοι είναι ευκατάστατοι και κάποιοι φτωχοί. Σιγά σιγά όμως η αφήγηση επικεντρώνεται στον ένα από τους τέσσερις.

Η μαστοριά της Γιαναγκιχάρα έγκειται στο ότι αφήνει υπονοούμενα για τη βασανισμένη παιδική ηλικία του Τζουντ χωρίς να λέει λεπτομέρειες, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα. Πολλές σελίδες αργότερα κάνει φλας μπακ στη ζωή του και μας ξαφνιάζει κάθε φορά, γιατί η πραγματικότητα είναι χειρότερη κι από το χειρότερο που είχαμε φανταστεί. Καθώς το διάβαζα σκεφτόμουν, δεν είναι δυνατόν, δε μπορεί τόση δυστυχία σε έναν άνθρωπο. Η συγγραφέας ξέρει όμως να ισορροπεί όλα αυτά τα μαρτύρια με απίστευτη αγάπη για τον ίδιο ήρωα και να δίνει έτσι μερικές ανάσες ευτυχίας και σε μας που τη διαβάζουμε. Όταν τελειώνει το βιβλίο νιώθεις σαν να σε έχει πατήσει το τραίνο και κάπως να επιβίωσες.

Είχα διαβάσει κάπου ότι πρόκειται για το γκέι μυθιστόρημα της δεκαετίας. Πράγματι μόνο ένας από τους τέσσερις ήρωες είναι ξεκάθαρα ετεροφυλόφιλος. Οι άλλοι τρεις είτε είναι ξεκάθαρα ομοφυλόφιλοι είτε εξερευνούν τη σεξουαλικότητα τους μέχρι το τέλος. Αλλά δεν είναι αυτό το κέντρο του μυθιστορήματος. Νομίζω ότι το κέντρο είναι πως οι αρχικές τραυματικές εμπειρίες μιας ζωής μπορούν να σημαδέψουν για πάντα ένα άτομο ακόμη και αν οι συνθήκες της ζωής τους αλλάξουν προς το καλύτερο, ακόμη κι αν βρεθεί στο επίκεντρο μιας θεραπευτικής φιλίας.

Ένα μικρό ελάττωμα του βιβλίου; Σε κάποια φάση με κούρασε η επίδειξη πλούτου. Είναι ένας πλούτος καλλιεργημένος όχι φανταχτερός αλλά εξωφρενικά πλούσιος βρε παιδί μου. Και οι τέσσερις ήρωες καταλήγουν να βγάζουν πάρα πολλά χρήματα, να έχουν υπέροχα σπίτια (διαμερίσματα στη Νέα Υόρκη, εξοχικά λίγο πιο έξω, φίλους με διαμερίσματα στο Παρίσι και το Λονδίνο), να κάνουν καταπληκτικά ταξίδια, να αγοράζουν πανέμορφα έργα τέχνης. Ίσως βέβαια να είναι και μία ένδειξη του τί συμβαίνει στην Αμερική των καλλιτεχνών, των δικηγόρων που βγάζουν εκατομμύρια, των αρχιτεκτόνων. Απλώς δε μπορούσα να σταματήσω να σκέφτομαι πώς θα ήταν η ζωή του Τζουντ αν δεν είχε όλη αυτή την οικονομική άνεση, όπως η πλειοψηφία των ανθρώπων, στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο πλανήτη.

Μπορεί να υπάρχει ζευγάρι χωρίς σεξ; Μπορούμε να ερωτευτούμε τον καλύτερο μας φίλο; Μπορούμε να αγαπήσουμε αν δεν έχουμε αγαπηθεί; Μπορούμε να αγαπήσουμε τον άλλο αν δεν αγαπάμε τον εαυτό μας; Πότε σταματάμε να τιμωρούμε τον εαυτό μας για πράγματα που δε φταίξαμε; Πόσο μπορεί να παρέμβει η οικογένεια όταν το άτομο αυτοκαταστρέφεται; Ποιοι είναι η οικογένεια μας; Έχουν δικαίωμα να παρεμβαίνουν στη ζωή μας; Πού σταματάει η αγάπη και πού αρχίζει η στέρηση της ελευθερίας;

Αν δεν αντέχετε τα αίματα και τις έντονες συναισθηματικά καταστάσεις μην το διαβάσετε. Αν το παιδί σας είναι στο νοσοκομείο και παλεύει για τη ζωή του μην το διαβάσετε. Αν όμως ψάχνετε κι εσείς απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, τότε βουτήξτε. Δε θα το μετανιώσετε.

 

* Η Μαρία Ξυλούρη θα μεταφράσει το βιβλίο στα ελληνικά και θα εκδοθεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σύντομα.